Η βία κατά των γυναικών παραμένει μια από τις πιο ανησυχητικές κοινωνικές παθογένειες του 21ου αιώνα, ακόμα και το 2024, παρά τις σημαντικές προόδους στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση. Η ακραία μορφή αυτής της βίας, όπως είναι η ενδοοικογενειακή κακοποίηση, οι σεξουαλικές επιθέσεις και η σωματική βία, συνεχίζει να έχει καταστροφικές συνέπειες τόσο για τις ίδιες τις γυναίκες όσο και για την κοινωνία συνολικά.
Βία και Ανισότητες
Η βία κατά των γυναικών δεν είναι μόνο ένα προσωπικό πρόβλημα, αλλά και κοινωνικό και πολιτικό. Βασίζεται σε ανισότητες που σχετίζονται με φύλο, και οι γυναίκες σε πολλές χώρες και πολιτισμούς εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν καταστάσεις διάκρισης και ανισότητας που τους καθιστούν πιο ευάλωτες στη βία. Οι αρνητικές στερεοτυπικές αντιλήψεις για το φύλο, οι διαρθρωτικές κοινωνικές ανισότητες, η έλλειψη πρόσβασης σε πόρους και η οικονομική εξάρτηση, είναι μερικοί από τους παράγοντες που συντελούν στην υποστήριξη αυτών των φαινομένων.
Η Κατάσταση το 2024
Παρά τις διεθνείς προσπάθειες να περιοριστεί η βία κατά των γυναικών, το 2024 η εικόνα παραμένει θλιβερή. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων διεθνών οργανισμών, το ποσοστό των γυναικών που βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία παραμένει ανησυχητικά υψηλό. Αξιοσημείωτο είναι ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ συνεχίζουν να καταγράφουν αυξημένα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικών εγκλημάτων, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη για αυστηρότερες νομοθεσίες και αποτελεσματικότερη εφαρμογή τους.
Αντίστοιχα, η πανδημία COVID-19 είχε σοβαρές επιπτώσεις, καθώς κατά τη διάρκεια της καραντίνας υπήρξε αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, ενώ οι γυναίκες που ζούσαν με τον θύτη τους δυσκολεύονταν να βρουν καταφύγιο ή βοήθεια λόγω των περιοριστικών μέτρων. Αυτή η κατάσταση φανέρωσε την ανάγκη για επανασχεδιασμό των πολιτικών αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών και τη δημιουργία ενός πιο ευέλικτου και υποστηρικτικού συστήματος.
Πρωτοβουλίες και Αντιμετώπιση της Βίας
Το 2024, πολλές χώρες έχουν αυξήσει τις προσπάθειες τους μέσω καμπανιών ευαισθητοποίησης, την ενίσχυση των γραμμών βοήθειας και τη βελτίωση των νομικών πλαισίων. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, η Γραμμή SOS 15900 παρέχει υποστήριξη σε γυναίκες που είναι θύματα βίας και έχει λειτουργήσει ως εργαλείο για την εξασφάλιση άμεσης βοήθειας. Παράλληλα, η νομοθεσία για την ποινική δίωξη των δραστών γίνεται ολοένα και πιο αυστηρή, προσπαθώντας να αποτρέψει την ατιμωρησία.
Η πρόληψη παραμένει το κλειδί για την καταπολέμηση αυτής της βίας, και πολλά προγράμματα εκπαιδευτικού χαρακτήρα προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τη νέα γενιά σχετικά με τις σχέσεις ισότητας και τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ειδικότερα, η εκπαίδευση για την αναγνώριση και την καταγγελία της βίας, καθώς και η ενδυνάμωση των γυναικών μέσω της οικονομικής και κοινωνικής τους ανεξαρτησίας, είναι θεμελιώδη βήματα για την εξάλειψη του φαινομένου.
Το Μέλλον
Παρ’ όλες τις προσπάθειες, η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών το 2024 απαιτεί την συνεργασία όλων των κοινωνικών φορέων, από τις κυβερνήσεις έως τις τοπικές κοινότητες και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Απαιτείται επίσης μια πιο συντονισμένη διεθνής προσέγγιση, καθώς η βία κατά των γυναικών δεν γνωρίζει σύνορα. Οι πολίτες πρέπει να γίνουν πιο ευαισθητοποιημένοι και πρόθυμοι να αναλάβουν δράση ενάντια στην κακοποίηση και τις ανισότητες που υφίστανται οι γυναίκες, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης.
Η κατάργηση της βίας κατά των γυναικών δεν είναι απλώς ένα αίτημα για δικαιοσύνη, αλλά μια ανάγκη για τη δημιουργία μιας κοινωνίας που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, χωρίς να διαστρεβλώνονται οι διακριτοί ρόλοι που κατέχουν ένας άντρας και μια γυναίκα. Το 2024 είναι η χρονιά που πρέπει να επιτευχθεί ένα αποφασιστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο θα ζουν σε ένα περιβάλλον ελευθερίας, ασφάλειας και σεβασμού.
Μαρία Αλεξιάδου
